F. Rorink

12 oktober 2021

Aanleiding Project
Het drukste kruispunt van Deventer (Zutphenseweg – Visbystraat – Deventerweg – Teugseweg) zit tijdens de spits aan zijn maximumcapaciteit en er zijn dan files. Toename van verkeer betekent hier toename van files. Verkeerskundig en fysiek zijn er geen opties voor verruiming van de capaciteit op de kruising zelf. Daarom zijn nieuwe economische ontwikkelingen die nog niet verankerd zijn in een bestemmingsplan en die leiden tot een grote toename van verkeersbewegingen, niet mogelijk.  

Projectopdracht
In 2020 adviseerde Royal Haskoning na/in overleg met ondernemers en belangengroepen;

Om het mobiliteitsnetwerk op de hoofd-verkeersassen in Deventer (afrit 23 en 24) in het algemeen en specifiek voor het gebied Poort van Deventer in het bijzonder te verbeteren om bestaande verkeersknelpunten aan te pakken. Om de knelpunten aan te pakken en tegelijkertijd onze positie als vestigingsstad te versterken wordt geadviseerd om 8 deelprojecten nader te onderzoeken en uit te voeren. De gemeenteraad stelde in de begroting 2021 EUR 133.875,-budget beschikbaar  om de aanbevelingen verder onderzoeken op haalbaarheid in relatie tot de aspecten draagvlak bij organisaties en ondernemers, investeringskosten en verkeerskundig effectiviteit.

In het voorjaar / zomer 2021 werd de verkeerskundige effectiviteit samen met Goudappel Coffeng onderzocht en op basis van de resultaten worden op dit moment de investeringskosten en het draagvlak nader onderzocht.

Initiatief + definitiefase.

- Raadsmededeling 2020-001065: Tussenstand en vervolgstap Mobiliteit Poort van Deventer, d.d. 27-10-2020  
- B&W nota 2021-000871: Ontsluitingsweg in relatie Nouryon

Resultaat verkeerskundige effectiviteit

Royal Haskoning DHV doet in het rapport “Slimme en schone mobiliteit in de Poort van Deventer” een achttal aanbevelingen voor maatregelen om de bereikbaarheid van de Poort van Deventer te verbeteren.  

In de uitwerking heeft Goudappel zich gericht op de verkeerskundige effecten voor automobiliteit. Vanuit dat oogpunt richt het onderzoek van Goudappel zich op het effect van de maatregelen 1&8, 3, 4 en 6 op de verkeerscapaciteit. Deze maatregelen zijn modelmatig doorgerekend. Hieronder per maatregel een korte beschouwing + een tussentijds standpunt.   

- Maatregel 1 + 8: Aanleg verbindende infrastructuur tussen Teugseweg en Zutphenseweg en het verplaatsen van de hoofdaansluiting van de Gasfabriek.
Op dit moment kunnen voertuigen het bedrijventerrein (Bergweide 5) alleen bereiken via de kruising Zutphenseweg – Teugseweg. In de avondspits is het soms lastig om het bedrijventerrein te verlaten omdat de verkeerslichten in zekere mate voorrang verlenen aan het doorgaand verkeer over de Zutphenseweg stad uit richting A1. Deze maatregel luidt om interne ontsluitingsweg aan te leggen over het bedrijventerrein, waardoor verkeer een extra optie krijgt om de Poort van Deventer te bereiken en ook weer te verlaten. Als indicatie geeft Goudappel aan dat ongeveer 40% van het verkeer via de nieuwe aansluiting het gebied in- en uitrijdt, waardoor de bereikbaarheid van het gebied verbeterd en tegelijkertijd de druk op het huidige kruispunt bij de Zutphenseweg afneemt.

De nieuwe aansluiting zorgt daarmee voor een evenwichtige verdeling van het verkeer over het bedrijventerrein, waardoor het gebied ook tijdens de avondspits beter bereikbaar wordt. Tegelijkertijd geeft dit meer risicospreiding bij blokkades of ongevallen. De ontsluitingsweg biedt bovendien een impuls aan de ontwikkelingsmogelijkheden in het gebied. Aandachtspunt vormt de verkeersveilige inrichting van de aansluiting aan de noordzijde van de Zutphenseweg.

Goudappel concludeert dat een “intern verbindende wegenstructuur” en een (directe) “aansluiting Gasfabriek” op de Zutphenseweg verkeerskundig gezien sterk de voorkeur heeft boven de huidige situatie. Het effect op het drukke kruispunt is niet heel groot, maar levert een positieve bijdrage.  De interne route leidt naar verwachting tot een 2% minder verkeer op het kruispunt. Deze maatregel heeft een waardevolle toevoeging ook in combinatie met de andere maatregelen. Afgaande op de resultaten uit het rapport heeft het verkeerskundig, maar ook met oog op de economische ontwikkeling van het gebied, significante meerwaarde om de interne verbindingsweg aan te leggen.

Gemeente is in gesprek met grondeigenaren de mogelijkheid van een ontsluitingsweg aan het verkennen.

- Maatregel 2: Aanleg voet / fietsverbinding over het water.
Een verbinding voor voetgangers en/of fietsen om het gebied Stadsentree (in ontwikkeling) te verbinden met het bestaande gebied Teugseweg en in ontwikkeling zijnde gebieden S/park en Gasfabriekterrein. Deze verbinding is/wordt relevant op het moment dat besloten wordt het gebied Stadsentree te ontwikkelen en/of de carpoolplek hier te realiseren. De maatregel levert dan een positieve bijdrage voor fietsers en/of voetgangers. Geen groot effect op de afwikkeling van autoverkeer / vrachtwagens op het drukke kruispunt en daarom niet meegenomen in de doorrekening van Goudappel.

- Maatregel 3: Aanleg extra rijstrook Deventer richting A1
Bij deze maatregel gaat het om het verlengen van de meest rechter doorgaande rijstrook voor de verkeersregelinstallatie richting Epse/Zutphen. Hierdoor wordt opstelruimte voor 1 van de drie rijstroken stad uit verlengd. De toevoeging van een rijstrook zou de opstelcapaciteit van de kruising verbeteren. Goudappel heeft op basis van gegevens uit eind 2019 de kwaliteit van de verkeersafwikkeling in de huidige situatie beoordeeld. Ondanks dat er uit de modellen naar voren komt dat er filevorming plaatsvindt, komt Goudappel tot de conclusie dat het verlengen van de rijstrook nu niet noodzakelijk is. Dit heeft te maken met de inmiddels aangepaste afrit 23 (2x rechtsaf naar Apeldoorn), waardoor filevorming voor de verkeerslichten naar grote waarschijnlijkheid veel minder of niet meer optreedt. De aanleg van een derde rijstrook op de Zutphenseweg is op dit moment niet nodig om de afwikkelcapaciteit van het kruispunt Zutphenseweg – Visbystraat te vergroten.  

Aanvankelijk was in deze maatregel ook de aanleg van 2 rijstroken stad uit rechtsaf de A1 op richting Apeldoorn meegenomen. Dat deel van de maatregel is inmiddels gerealiseerd en functioneert.  

- Maatregel 4: Terugbrengen van de Zutphenseweg ten noorden van de Hanzeweg tot 2x1 rijstrook;
Deze maatregel richt zich op de verkeerssituatie aan de noordkant van de Zutphenseweg en de Prins Bernhardsluis. Op dit moment liggen daar 2x2 rijstroken, maar is het voorstel om de weginrichting te versmallen naar 2x1 rijstrook.  

Dit alternatief is gemodelleerd in 3 varianten:
1. Huidige verkeersstructuur in de toekomstige situatie (planjaar 2030)
2. Capaciteitsuitbreiding op de Van Oldenielstraat naar 2x2 rijstroken op het wegvak tussen de Brinkgreverweg en Louis Pasteurstraat;
3. Als variant 1 met capaciteitsuitbreiding op de Weg door Salland-Zuid tot aan de Oerdijk inclusief opwaardering van de snelheid tot 70 km/uur.

De varianten zijn bezien in het perspectief van het “dakpanprincipe”, waarbij het verkeer zoveel als mogelijk naar de buitenste randwegen van de stad wordt “gedrukt”. Het reducerende verkeerseffect op het kruispunt Zutphenseweg – Visbystraat van de maatregel 2x1 rijstrook op de Zutphenseweg komt voor de verschillende varianten uit op een verlaging van 1,4% voor variant 1, een verlaging van 1,2% voor variant 2 en een verlaging van 9,5% bij variant 3. Het grote effect voor de derde variant laat zien dat het dakpanprincipe werkt en dat de effecten hiervan op de kruising aanzienlijk zijn.  

Op dit moment worden 2 ontwerpprincipes nader uitgewerkt, afgestemd op de ontwikkelingen op het gasfabriekterrein  en op haalbaarheid onderzocht. Voor en nadelen van beide opties worden in beeld gebracht
- Optie 1: beide asfaltbanen over de sluis blijven open waardoor het verkeer altijd door kan, ook als 1 van de sluisbruggen open staat
- Optie 2: De Deensebrug blijft beschikbaar voor autoverkeer en de asfaltbaan en brug aan de IJsselzijde wordt omgevormd naar een ruime hoofd fietsstructuur in het groen.

-Maatregel 5: Versterken fietsnetwerk
Er wordt gewerkt aan het verbeteren van de fietsverbinding Deventer Zutphen. Daarnaast wordt de haalbaarheid van onderdoorgang van de Zutphenseweg ter hoogte van de Schipbeek onderzocht. Bij de ontwikkeling van het Gasfabriekterrein wordt het versterken van het fietsnetwerk meegenomen welke verder versterkt kan worden door de realisatie van maatregel 1, de nieuw ter realiseren ontsluitingsweg. Daarmee zou een fiets- voetgangersverbinding ontstaan tussen de zuidelijke gebieden Stadsentree en Teugseweg en de noordelijke gebieden Gasfabriek, Gashavenstraat. Binnen maatregel 4 (2x1 Zutphenseweg) kan het fietsnetwerk verbeterd worden door aansluitingen van kruisende wegen te bundelen, veiliger te maken, aansluiting van de Gashavenstraat op te heffen en het knelpunt met de slagbomen bij de sluis op te lossen. Binnen project “mobiliteit Poort van Deventer” wordt daarnaast aansluitend de haalbaarheid van een fietspad over de dijk onderzocht met een recreatief karakter. Geen groot effect op de afwikkeling van autoverkeer / vrachtwagens op het drukke kruispunt en daarom niet meegenomen in de doorrekening van Goudappel.

- Maatregel 6 "Slimme Knip" Zweedsestraat (juiste verdeling van verkeer);  
Hier gaat het om het aanbrengen van een dynamische afsluiting tussen de Westfalenstraat en de Londenstraat, die alleen actief is wanneer nodig en die alleen geldt voor personenauto’s tijdens de spitsen (zodat vrachtverkeer/de bedrijvigheid er geen hinder van ondervindt). Dat kan bijvoorbeeld met camera’s. Zo ontstaat er als het ware een knip tussen het oostelijk en westelijk gedeelte van Kloosterlanden. Het invoeren van een knip is een vrij rigoureuze “azijnmaatregel” en heeft potentieel een ingrijpend karakter. De directe bereikbaarheid van het bedrijventerrein wordt fors aangetast en er zijn ook andere ongewenste verkeerseffecten zichtbaar. Bijvoorbeeld op de Keulenstraat, Munsterstraat en de Hamburgweg, waar veel fietsers rijden en tevens onderdeel uitmaken van het fietsnetwerk van Deventer.

De verwachting is daarnaast dat de relevantie van de knip is afgenomen nu de A1is verbreed. Die capaciteit biedt ruimte aan verkeer vanuit de Vijfhoek/Colmschate om via afrit 24 in plaats van 23 te rijden. Hierdoor neemt ook de verwachte verkeerbewegingen over de Zweedstraat in de ochtend- avondspitsen af. Helaas is dit door corona niet getest in de praktijk. Als Goudappel de relatie legt tussen de omvang en impact van een knip en het verwachte ontlastende effect op het kruispunt Zutphenseweg – Visbystraat, dan concludeert zij dat hoewel deze 4% is er ook forse nadelen zijn. De afweging zal moeten worden gemaakt of de situatie voor een verstrekkende azijn maatregel als de knip nu urgent genoeg is, of dat met de andere maatregelen een vergelijkbaar of zelfs beter effect kan worden gerealiseerd.  

- Maatregel 7: Verplaatsen tankstation
Als het tankstation verplaatst wordt kunnen een aantal verkeerskundige knelpunten voor fietsers en autoverkeer in het gebied opgelost / verbeterd worden
- Verbetering hoofdfietsroute Zutphen – Deventer (meer veilige en comfortabelere fietsoversteken). Opheffen “vreemde” oversteken.
- Verbetering doorstroming voor verkeer komend uit het gebied;
- Verlengen van de opstelvakken

Geen groot effect op de afwikkeling van autoverkeer / vrachtwagens op het drukke kruispunt zelf en daarom niet meegenomen in de doorrekening van Goudappel. De intentieovereenkomst met Explorius is beeindigd. De maatregel wordt in de 2e helft van 2021 nader beschouwd ter voorbereiding op het einde van de huidige exploitatieovereenkomst welke gemeente heeft met BP. Een verbeterde fietsstructuur in het gebied “Stadsentree” kan het beginpunt zijn van overleggen met grondeigenaren over toekomstige ontwikkelingen in het gebied.

Het advies en overleg met Goudappel heeft ons naast bovenstaand de volgende inzichten gegeven
-Inmiddels is de capaciteit van de A1 vergroot, zijn de op- en afritten verbeterd en hebben we Corona waarvan de blijvende effecten de komende jaren nog onbekend zijn;
-De daadwerkelijke effecten hiervan zijn niet meegenomen in de IV-infra rapportage;
-Mogelijk is er wat lucht ontstaan op het drukke kruispunt, een aantal maanden na Corona zouden we dit effect kunnen meten.

Op koers

Op koers

Analyse op hoofdlijnen

Er is EUR 133.059,- budget beschikbaar
Het resterende budget is voldoende om deze fase van het project ca eind 2021 binnen het totaal beschikbaar gestelde budget af te ronden.

Nee

Nee

Op koers

Het project / proces bevind zich in de initiatief /. Definitiefase en voor een klein deel in de voorbereidingsfase. Er worden nog geen contracten aangegaan en/of het project bevat geen uitvoeringsfase. Belangrijkste risico’s en beheersmaatregelen staan onderstaand weergegeven.  

1. Opgeleverde producten / eindadvies sluit niet aan bij actuele behoefte van dat moment van de stad en/of projecten welke in voorbereiding / uitvoering zijn in gebied Poort van Deventer. Beheersmaatregel: aangehaakt blijven op lopende projecten, regelmatig afstemming met regie en programmamanager, flexibel blijven en zo nodig bijstellen einddoel en op te leveren producten, regelmatig bijpraten wethouder, belangengroepen aangehaakt houden op voortgang
2. Geadviseerde deelprojecten leveren onvoldoende bijdrage aan oplossen probleem cq bieden onvoldoende toegevoegde waarde om volgende projectstappen te kunnen verantwoorden. Beheersmaatregel: verwachtinganagement, communicatie doel project is haalbaarheid onderzoeken. Haalbaarheid is geen doel op zich. Ook het aantonen dat onderdelen niet haalbaar zijn cq beter niet uitvoeren kan een goed resultaat zijn  
3. Benodigde gronden voor nieuwe ontsluitingsweg kunnen niet worden verkregen. Beheersmaatregel: samenwerking met afdeling vergunningen, gezamenlijke inzet project- programma en regiemanager, intentieovereenkomst trachten te sluiten, zoeken naar belang voor de grondeigenaar, als risico optreed afweging maken accepteren of onteigening inzetten
4. Optimistische planning. Beheersmaatregel:  september 2021 stavaza opmaken en keus maken verder uitwerken of klaar maken richting raad  

Nee

Op koers

Eind 2021 resultaat haalbaarheidsonderzoek en advies aanleveren aan gemeenteraad

Op koers

Interne communicatie:
- Projectdocumenten worden gearchiveerd op daarvoor aangemaakte share point site.
- Er vindt 6-wekelijks een overleg plaats van programmamanagers en regiemanager.

Externe communicatie:
Er is regelmatig inhoudelijke afstemming met Parkmanagement, Fietsersbond en waterschap